Khi mình bị Đái tháo đường, thường hay nghe bác sĩ dặn là phải kiêng ngọt, lựa chọn đúng loại tinh bột và chất béo. Tuy nhiên, có một hiểu lầm mà nhiều người hay mắc phải - đó là nghĩ rằng cứ chất béo là không tốt, là phải kiêng hết. Thật ra không phải vậy đâu ạ. Chất béo cũng đóng vai trò lớn trong việc kiểm soát đường huyết và phòng ngừa biến chứng. Vậy hôm nay chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chất béo là gì, và nó có ảnh hưởng gì đến bệnh tiểu đường?
Chất béo là gì?
Nói một cách dễ hiểu, chất béo là một trong ba nhóm dưỡng chất chính, bên cạnh tinh bột và đạm, giúp cung cấp năng lượng cho cơ thể. Mỗi gam chất béo cung cấp tới 9 calo – gần gấp đôi so với tinh bột và đạm. Ngoài việc cung cấp năng lượng, chất béo còn giúp cơ thể hấp thu các vitamin tan trong dầu như A, D, E và K
Chất béo cũng giống như lớp áo ấm giúp giữ nhiệt cho các cơ quan bên trong cơ thể, bảo vệ tim, gan, thận tránh khỏi va chạm. Thậm chí, chất béo còn là một phần cấu tạo nên màng tế bào và các hormone trong cơ thể nữa đó cô chú, anh chị ạ!
Chất béo có ảnh hưởng gì đến đường huyết?
Thực ra, chất béo không làm tăng đường huyết trực tiếp như tinh bột đâu. Nhưng nếu mình ăn đúng loại chất béo tốt, thì còn có thể giúp giữ đường huyết ổn định sau bữa ăn, vì chất béo làm chậm quá trình tiêu hóa và hấp thu đường. Còn nếu ăn nhầm chất béo xấu, thì nguy cơ tim mạch và biến chứng lại tăng lên rất nhiều.
Phân loại chất béo
Chất béo được chia làm 3 loại chính:
1. Chất béo tốt (chất béo không bão hòa)
Chất béo bão hòa có nhiều trong dầu ô liu, dầu đậu nành, cá hồi, cá thu, hạt óc chó, hạt lanh, bơ, lạc, đậu phộng... Những thực phẩm này giúp cải thiện độ nhạy insulin, hỗ trợ kiểm soát đường huyết và giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Ví dụ, ăn cá 2 lần mỗi tuần hoặc một nắm nhỏ hạt mỗi ngày đã có lợi cho tim rồi đó ạ.
2. Chất béo bão hòa (nên hạn chế):
Chất béo bão hòa (nên hạn chế) có nhiều trong mỡ heo, thịt mỡ, da gà, kem, phô mai, dầu dừa,... Ăn nhiều những món này sẽ làm tăng mỡ máu xấu, dễ dẫn đến tắc mạch máu, đột quỵ. Lưu ý nên tránh một số món như mỡ heo, da gà chiên, hoặc đồ chiên rán vì 1 miếng nhỏ thịt ba chỉ đã chứa hơn 5g chất béo bão hòa.
3. Chất béo chuyển hóa
Chất béo chuyển hóa (nên tránh tuyệt đối) có trong đồ chiên đi chiên lại, bánh ngọt, snack, thực phẩm chế biến sẵn. Đây là loại chất béo nguy hiểm nhất vì vừa tăng mỡ xấu, vừa giảm mỡ tốt và gây kháng insulin – làm tình trạng tiểu đường nặng thêm.
Cô chú, anh chị thân mến, Người tiểu đường không cần kiêng hoàn toàn chất béo, nhưng nên chọn loại chất béo có lợi cho sức khỏe. Một bữa ăn có cá, rau xanh, thêm chút lạc rang không muối sẽ tốt hơn rất nhiều so với một bữa nhiều mỡ động vật hay đồ chiên. Hãy nhớ, chất béo không xấu, chỉ cần mình biết chọn đúng loại và ăn với lượng vừa phải.
Tài liệu tham khảo:
1. Fats and diabetes, Diabetes UK
2. Fats, ADA
3. How Much Fat Can People with Diabetes Have Each Day?, Healthline, 08/09/2022
Nội dung trên chỉ mang tính tham khảo, không thay thế cho tư vấn y khoa. Hãy trao đổi trực tiếp với Bác sĩ để có hướng dẫn phù hợp với tình trạng sức khỏe của mỗi người! Xem thêm >
