Béo phì là nguyên nhân hàng đầu của tình trạng tiểu đường (đái tháo đường) và chúng có mối quan hệ cực kì mật thiết, với nhiều yếu tố liên quan đến cả chuyển hóa, cơ chế và thói quen sinh hoạt,... Cùng phân tích mối liên hệ đặc biệt này, từ đó có những phương án phòng tránh và điều trị ngay.
1. Béo phì ảnh hưởng đến chuyển hóa cơ thể
1.1 Kháng insulin (in-su-lin)
Béo phì, đặc biệt là mỡ nội tạng tại vùng bụng sẽ ảnh hưởng đến quy trình hoạt động của cơ thể và gây nên tình trạng kháng insulin. Đây là nguyên nhân chính khiến bệnh lý Tiểu đường xảy ra, đặc biệt là Tiểu đường típ 2. Vậy kháng insulin là gì?
Insulin là một loại hormone (hóc-môn) nội tiết tố được sản xuất bởi tuyến tụy, có vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh lượng đường (glucose) trong máu.
Cụ thể, khi nạp thực phẩm vào cơ thể, thức ăn sẽ được chuyển hóa thành đường glucose (gờ-lu-co) trong máu. Lúc đó, insulin sẽ “mở cửa” đưa glucose vào các tế bào, từ đó làm giảm lượng đường huyết.
Nhưng nếu các tế bào không chịu để insulin đưa glucose đi vào như bình thường, sẽ khiến đường huyết ứ đọng ngày càng đông và gây nên tình trạng đường huyết cao. Đây là hiện tượng kháng insulin.
1.2 Tăng đường huyết
Ngoài kháng insulin, cơ thể còn có một số nguyên nhân khiến glucose bị giữ lại trong máu, không thể đi vào tế bào như bình thường và gây nên tình trạng tăng đường huyết. Nếu mức đường huyết cao kéo dài, sẽ xảy ra các tổn thương đến mạch máu và dây thần kinh, gây nên các biến chứng với hậu quả nghiêm trọng.
2. Béo phì gây nên tình trạng viêm
Mỡ thừa trong cơ thể sẽ tiết ra chất cytokine gây viêm. Tình trạng viêm nhiễm xảy ra trong thời gian dài sẽ làm tăng nguy cơ xảy ra kháng insulin, từ đó tỉ lệ mắc Tiểu đường sẽ tăng cao.
3. Lối sống làm tăng nguy cơ mắc Tiểu đường
3.1 Chế độ ăn uống
Người béo phì thường có chế độ ăn uống không lành mạnh, với nhiều thực phẩm chế biến sẵn, đường và chất béo bão hòa. Mà chế độ ăn uống đóng vai trò then chốt trong việc kiểm soát đường huyết. Thực phẩm ảnh hưởng trực tiếp đến nồng độ glucose trong máu, thế nên người béo phì cần sử dụng những loại thực phẩm lành mạnh để phòng tránh và điều trị Tiểu đường.
3.2 Thiếu vận động
Lối sống ít vận động phổ biến ở những người béo phì cũng góp phần làm mức đường huyết trong trạng thái không ổn định. Đặc biệt là làm giảm sự nhạy cảm của tế bào với insulin, xảy ra tình trạng kháng insulin.
Thế nên việc tập thể dục thường xuyên là điều cực kỳ cần thiết để có thể điều chỉnh lượng đường huyết hiệu quả.
4. Di truyền và tâm lý
- Yếu tố di truyền ảnh hưởng đến tỷ lệ mắc Tiểu đường và Béo phì. Những người có gia đình có tiền sử mắc bệnh Tiểu đường hoặc béo phì có nguy cơ cao hơn.
- Yếu tố tâm lý như căng thẳng, lo âu, trầm cảm có thể dẫn đến tình trạng ăn uống không kiểm soát, lối sống ít vận động,... từ đó làm tăng nguy cơ mắc cả hai tình trạng này.
5. Các biến chứng
Béo phì có thể làm tăng nguy cơ mắc các biến chứng của bệnh tiểu đường như: bệnh tim, đột quỵ, bệnh thận, các vấn đề về mắt,...
Điều này tác động không nhỏ đến sức khỏe cũng như chất lượng cuộc sống. Vì thế việc phòng tránh và điều trị các vấn đề về Tiểu đường cần luôn được đặt lên hàng đầu.
Mối liên hệ giữa Tiểu đường và Béo phì vẫn luôn rất chặt chẽ. Chúng tác động và ảnh hưởng tiêu cực đến nhau. Việc hiểu rõ mối quan hệ này có thể giúp bạn có những biện pháp phòng ngừa hiệu quả hơn.
Đặc biệt, công nghệ hiện đại đã giúp việc sử dụng các thiết bị trợ lý ảo để hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường trở nên dễ dàng và gần gũi hơn bao giờ hết. Việc trang bị thiết bị y tế cá nhân cùng ứng dụng quản lý hồ sơ sức khỏe giúp bạn tuân thủ điều trị tốt hơn và kết nối chặt chẽ với Bác sĩ. Liên hệ với chúng tôi ngay, nếu có bất cứ thắc mắc nào nhé!
Tài liệu tham khảo:
1. Obesity: Health consequences of being overweight, WHO , 23/11/2023
2. Obesity, WHO, https://www.who.int/health-topics/obesity#tab=tab_1, 21/2/2020
Nội dung trên chỉ mang tính tham khảo, không thay thế cho tư vấn y khoa. Hãy trao đổi trực tiếp với Bác sĩ để có hướng dẫn phù hợp với tình trạng sức khỏe của mỗi người! Xem thêm >
