Đái tháo đường (tiểu đường) không chỉ ảnh hưởng đến mức đường huyết, mà còn tác động đến sức khỏe tim mạch, thần kinh, gan, thận,... Tìm hiểu về chỉ số ABCs, theo dõi các chỉ số sức khỏe như HbA1c, huyết áp và cholesterol để giúp phòng ngừa biến chứng đái tháo đường ngay hôm nay.
1. Khái niệm ABCs
Ở người mắc đái tháo đường, nguy cơ gặp các biến chứng về tim mạch, đột quỵ, gan, thận,... là không hề nhỏ. Có một số khái niệm giúp tập hợp những phương pháp phòng tránh các biến chứng trên, để dễ nhớ người ta gọi đó là “ABCs”:
- "A" là "A1C": đây là một xét nghiệm máu cho thấy mức đường huyết trung bình trong 2 - 3 tháng gần đây.
- "B" là "Huyết áp" (Blood pressure): kiểm soát huyết áp cũng quan trọng như kiểm soát đường huyết. Huyết áp cao làm tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim, đột quỵ, bệnh thận và các tình trạng khác.
- "C" là "Cholesterol": cholesterol là một loại chất béo mà cơ thể cần để duy trì hoạt động. Nồng độ cholesterol xấu cao làm tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim, đột quỵ và các biến chứng nghiêm trọng khác.
2. ABCs quan trọng như thế nào?
So với những người không mắc đái tháo đường thì:
- Người mắc đái tháo đường có nguy cơ cao gấp 2 - 3 lần bị nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ.
- Người mắc đái tháo đường cũng có nguy cơ cao mắc bệnh thận.
- Đái tháo đường làm nhồi máu cơ tim dần trẻ hóa.
Bằng cách kiểm soát các chỉ số ABCs, bạn sẽ phòng tránh được đáng kể nguy cơ gặp phải các tình trạng trên.
3. Đường huyết có phải là vấn đề nguy hiểm nhất?
Chỉ số đường huyết cao là đặc trưng của tình trạng đái tháo đường, và việc duy trì đường huyết ổn định là điều cực kỳ quan trọng trong việc phòng ngừa, điều trị biến chứng tđái tháo đường, bao gồm:
- Bệnh mắt: những trường hợp nghiêm trọng có thể dẫn đến mất thị lực hoặc mù lòa.
- Bệnh thận: nếu diễn biến nặng có thể khiến suy thận, thận ngừng hoạt động.
- Bệnh lý thần kinh: tổn thương thần kinh gây tê hoặc đau ở tay, chân. Ở trường hợp nặng cần phải cắt bỏ các ngón tay, ngón chân hoặc các bộ phận cơ thể khác (cắt cụt).
Mặc dù đường huyết cực kỳ quan trọng, tuy nhiên nó chỉ là một trong những yếu tố cần được quan tâm. Vì nghiêm trọng hơn đó là nguyên nhân đến từ huyết áp và Cholesterol cao, đây mới chính là thủ phạm chính gây ra những biến chứng cực kỳ đáng tiếc.
4. Mức ABCs lý tưởng nên là bao nhiêu?
Các chỉ số ABCs sẽ phụ thuộc vào mức độ nặng nhẹ của tình trạng tiểu đường ở từng người, ngoài ra còn dựa trên độ tuổi, bệnh nền và các vấn đề sức khỏe khác. Bạn hãy trao đổi với Bác sĩ để xác định rõ mục tiêu cụ thể của bản thân. Dưới đây là số liệu mà đa phần người mắc đái tháo đường hướng tới:
- Mức HbA1c dưới 7%.
- Huyết áp dưới 130/80.
- Mức cholesterol LDL dưới 100 (LDL là "cholesterol xấu")
5. Làm thế nào để quản lý ABCs hiệu quả?
Bác sĩ sẽ trao đổi với bạn để lên liệu trình điều trị cụ thể, bao gồm:
- Dùng thuốc: hầu hết người mắc đái tháo đường cần uống thuốc hàng ngày để kiểm soát đường huyết. Ngoài ra, việc mắc tiểu đường song song cùng các bệnh lý khác cũng thường xuyên xảy ra. Thế nên đối với nhóm bệnh nhân này, Bác sĩ sẽ kê đơn kết hợp các loại thuốc điều trị huyết áp hoặc cholesterol cao, ngăn chặn tình trạng nhồi máu cơ tim, đột quỵ, bảo vệ thận,...
- Thay đổi lối sống: việc lựa chọn lối sống hàng ngày ảnh hưởng lớn đến chỉ số ABCs và sức khỏe tổng quát. Thay đổi thói quen sống để quản lý ABCs và giảm rủi ro cho sức khỏe ngay:
- Lựa chọn thực phẩm lành mạnh: ăn nhiều trái cây, rau củ, ngũ cốc nguyên hạt (bao gồm vỏ, hạt và mầm hạt), các sản phẩm từ sữa ít béo. Hạn chế ăn thịt và thực phẩm chứa nhiều chất béo, chiên rán.
- Tích cực vận động: cố gắng hoạt động ít nhất 30 phút hoặc hơn mỗi ngày. Các hình thức vận động nhẹ nhàng.
- Bỏ thuốc lá: hút thuốc lá làm tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim, đột quỵ và ung thư.
- Giảm cân nếu thừa cân: điều này giúp giảm nguy cơ gặp nhiều vấn đề về sức khỏe.
- Tránh rượu bia: rượu có thể làm tăng đường huyết và huyết áp.
Những thay đổi trong lối sống có thể cải thiện cả ba chỉ số ABCs. Chi tiết được thể hiện qua bảng:
Chỉ số ABCs là chìa khóa vàng giúp kiểm soát và điều trị đái tháo đường hiệu quả. Để đạt được mục tiêu các chỉ số ABCs, bạn nên ứng dụng các app theo dõi để cập nhật liên tục các chỉ số, xây dựng lối sống và thói quen sinh hoạt đúng cách dưới sự hướng dẫn của Bác sĩ. Từ đó, phòng tránh và điều trị tiểu đường một cách hiệu quả, nâng cao chất lượng cuộc sống và giảm nguy cơ gặp phải các biến chứng. Liên hệ với chúng tôi ngay nếu có thắc mắc gì khác nhé.
Tài liệu tham khảo:
1. Patient education_ Hemoglobin A1C tests (The Basics) - UpToDate - 11/01/2024
2. Patient education_ The ABCs of diabetes (The Basics) - UpToDate - 11/01/2024
Nội dung trên chỉ mang tính tham khảo, không thay thế cho tư vấn y khoa. Hãy trao đổi trực tiếp với Bác sĩ để có hướng dẫn phù hợp với tình trạng sức khỏe của mỗi người! Xem thêm >
