Xét nghiệm Hemoglobin A1C (HbA1c) giúp phát hiện, đồng thời là yếu tố tiên quyết giúp hỗ trợ và giám sát liệu trình điều trị đái tháo đường (tiểu đường). Cùng tìm hiểu tất tần tật về phương pháp xét nghiệm Hemoglobin A1C ngay trong bài viết.
1. Xét nghiệm Hemoglobin A1C là gì?
Hemoglobin A1C (HbA1c) là xét nghiệm máu giúp xác định mức đường huyết trung bình trong 2 - 3 tháng vừa qua. Bác sĩ/Y tá sử dụng xét nghiệm này cho hai mục đích chính:
- Kiểm tra xem bạn có mắc đái tháo đường hay không?
- Đánh giá hiệu quả của quá trình điều trị đái tháo đường.
Hemoglobin A1C còn có các tên gọi khác như “hemoglobin glycated”, “HbA1c” hoặc chỉ đơn giản là “A1C”.
2. Mối liên hệ giữa HbA1c và đường huyết
Bảng cho thấy mối liên hệ giữa chỉ số HbA1c và lượng đường huyết trung bình:
3. Mức HbA1c lý tưởng
Mức HbA1c lý tưởng nên là bao nhiêu? Điều này còn phụ thuộc vào lý do bạn làm xét nghiệm.
3.1 Đối với người kiểm tra đái tháo đường
- Mức HbA1c dưới 5.6 được coi là bình thường.
- Nếu HbA1c trong khoảng từ 5.7 - 6.4, đây gọi đó là “tiền đái tháo đường”. Điều này có nghĩa là bạn có nguy cơ cao mắc bệnh tiểu đường. Việc thay đổi một số thói quen sống sẽ giúp bạn ngăn ngừa tiểu đường: tăng cường vận động, thay đổi chế độ ăn uống và giảm cân (nếu cần).
- Nếu HbA1c từ 6.5 trở lên, khả năng cao bạn đã mắc đái tháo đường, tuy nhiên cần làm thêm một số loại xét nghiệm khác để chắc chắn.
3.2 Đối với người đánh giá hiệu quả điều trị
Nếu đã được chẩn đoán mắc đái tháo đường và thực hiện xét nghiệm HbA1c với mục đích để kiểm soát đường huyết. Mức HbA1c lý tưởng nên nằm ở mức 7 hoặc thấp hơn. Tuy nhiên, ở những người trên 65 tuổi hoặc có các bệnh lý đi kèm khác, mục tiêu A1C có thể cao hơn. Nên tham khảo ý kiến Bác sĩ để biết mức mục tiêu HbA1c lý tưởng cho từng cá nhân.
4. Tần suất xét nghiệm HbA1c
Việc xét nghiệm HbA1c bao lâu 1 lần còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Cụ thể là bạn có mắc đái tháo đường hay không? Kết quả lần xét nghiệm HbA1c gần nhất đã bao lâu?
- Nếu làm xét nghiệm để kiểm tra đái tháo đường và kết quả HbA1c dưới 5.7 (không mắc tiểu đường hoặc tiền tiểu đường), bạn nên làm xét nghiệm mỗi 3 năm 1 lần.
- Nếu HbA1c từ 5.7 đến 6.4 (tiền đái tháo đường), bạn nên xét nghiệm mỗi năm 1 lần.
- Nếu mắc đái tháo đường và đã đạt mục tiêu kiểm soát đường huyết, bạn nên xét nghiệm mỗi 6 tháng 1 lần.
- Nếu mắc đái tháo đường và mới thay đổi kế hoạch điều trị hoặc không đạt mục tiêu kiểm soát đường huyết, bạn nên xét nghiệm mỗi 3 tháng 1 lần.
5. Chỉ số HbA1c quan trọng như thế nào?
Nghiên cứu cho thấy việc kiểm soát mức HbA1c trong mục tiêu có thể giúp ngăn ngừa các tình trạng:
- Võng mạc tiểu đường (có thể dẫn đến mù lòa).
- Tổn thương thần kinh do tiểu đường (còn gọi là “bệnh thần kinh đái tháo đường”).
- Bệnh thận.
- Giảm nguy cơ nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ trong tương lai (Cần có thêm những kiểm chứng khoa học khác).
6. Có nên đo đường huyết tại nhà không?
Nếu Bác sĩ yêu cầu đo đường huyết tại nhà, hãy thực hiện dù có thường xuyên xét nghiệm HbA1c. Việc đo đường huyết hàng ngày giúp:
- Kiểm tra mức đường huyết tức thời
- Hỗ trợ theo dõi và phát hiện bất thường
- Đánh giá hiệu quả của việc sử dụng thuốc và thay đổi lối sống (điều này có giúp giữ mức đường huyết của bạn trong phạm vi mục tiêu hay không).
Việc xét nghiệm Hemoglobin A1C giúp bạn phát hiện, điều trị và bám sát tình trạng tiểu đường. Ngoài ra, cần ứng dụng thêm các app để theo dõi các chỉ số, lối sống và thói quen sinh hoạt dưới sự hướng dẫn của Bác sĩ, từ đó phòng tránh và điều trị đái tháo đường một cách hiệu quả. Liên hệ với chúng tôi ngay nếu có bất cứ thắc mắc gì khác nhé.
Tài liệu tham khảo:
1. Patient education_ The ABCs of diabetes (The Basics) - UpToDate - 11/01/2024
2. EmmaW. (n.d.). What is HbA1c? Diabetes UK. https://www.diabetes.org.uk/guide-to-diabetes/managing-your-diabetes/hba1c
Nội dung trên chỉ mang tính tham khảo, không thay thế cho tư vấn y khoa. Hãy trao đổi trực tiếp với Bác sĩ để có hướng dẫn phù hợp với tình trạng sức khỏe của mỗi người! Xem thêm >
