Xin chào cô chú anh chị. Chào mừng cô chú anh chị đến với chuỗi podcast thảo luận về các thắc mắc trong cách chọn thực phẩm, vận động và chăm sóc tinh thần cho người đái tháo đường. Trong số phát sóng hôm nay, chúng ta sẽ cùng lắng nghe một cuộc trò chuyện xoay quanh câu hỏi người mắc đái tháo đường có nên dùng mật ong hay không. Mời cô chú, anh chị cùng lắng nghe để tìm ra câu trả lời rõ ràng và dễ áp dụng nhất nha.
Chào mừng quý vị đến với buổi tìm hiểu sâu hôm nay. Chúng ta sẽ cùng làm rõ một câu hỏi mà tôi thấy nhiều người cũng hay băn khoăn lắm.
Dạ vâng.
Đó là mật ong. Liệu có thật sự là lựa chọn tốt hơn đường trắng không? Nhất là cho các cô chú anh chị mình đang kiểm soát đường huyết và liệu rằng có thể dùng thay thế đường trắng về lâu dài được hay không?
Vâng, đây đúng là một câu hỏi rất thường gặp ạ.
Để có cái nhìn rõ hơn về vấn đề này thì buổi thảo luận của chúng ta sẽ dựa trên thông tin từ các nguồn tham khảo khá uy tín cả trong và ngoài nước. Ví dụ như là Mayo Clinic này, rồi Healthline hay báo Sức khỏe và đời sống của Việt Nam mình
Và cả ý kiến chuyên môn nữa đúng không ạ?
Đúng rồi ạ. Chúng ta cũng tham khảo ý kiến từ ThS.BS Đặng Ngọc Hùng từ Viện Nghiên cứu và tư vấn dinh dưỡng. Mục tiêu chính là mình phân tích rõ ràng lợi ích và cả những rủi ro nữa khi người mắc đái tháo đường dùng mật ong.
Dạ
Trước hết thì mình cần hiểu rõ mật ong là một chất lỏng ngọt hoàn toàn tự nhiên do ong làm từ mật hoa.
Vâng.
Thành phần chính thì gồm có nước này và hai loại đường chính là fructose (40%) và glucose (30-35%)
Tức là chủ yếu vẫn là đường.
Đúng vậy ạ. Ngoài ra thì cũng có một lượng rất rất nhỏ vitamin ví dụ vitamin C, khoáng chất như sắt, magie, kali, canxi và một ít chất chống oxy hóa nữa.
Mà có một điểm thú vị là thế này, nếu mà tính trên cùng một đơn vị nhỏ hơn, ví dụ như là muỗng cà phê đi thì mật ong có khi lại nhỉnh hơn đường mía một chút về cả calo và carbohydrate đấy ạ.
Ồ, vậy à? Thế thì cũng không hẳn là nhẹ nhàng hơn như nhiều người vẫn nghĩ đâu nhỉ?
Dạ đúng rồi.
Thế còn cái ảnh hưởng trực tiếp lên đường huyết, cái mà cô chú anh chị mắc đái tháo đường quan tâm nhất ấy ạ. Thì sao?
Đây mới là điểm mấu chốt. Thực tế là cả mật ong và đường mía thì đều làm tăng đường huyết sau khi mình ăn vào.
Đều làm tăng à
Vâng. Nếu mà mình dùng chỉ số đường huyết tức là GI để đo lường ấy ạ thì GI của mật ong là khoảng 58 còn của đường mía là khoảng 60.
À vậy là gần như nhau.
Đúng vậy. Cả hai đều thuộc nhóm GI trung bình. Nghĩa là cái tốc độ mà chúng làm tăng đường huyết của mình là gần như tương đương nhau ạ. Ngay cả các tổ chức uy tín như Mayo Clinic họ cũng khẳng định là cái việc thay thế đường bằng mật ong ấy nó không mang lại một lợi thế nào đáng kể về mặt kiểm soát đường huyết cả.
Thế thì ngoài cái vị ngọt ra và tác động đường huyết thì cũng tương tự đường rồi. Vậy còn lý do nào khác để người ta cân nhắc dùng mật ong không? Ví dụ như là à các lợi ích phụ mà mình hay nghe nói như chống oxy hóa hay là tốt cho đường ruột chẳng hạn.
Vâng, về chất chống oxy hóa thì đúng là mật ong có chứa nhưng mà phải nói thật là rau củ quả tươi mới là cái nguồn cung cấp dồi dào và tốt hơn nhiều mà lại ít đường hơn hẳn.
À đúng rồi.
Còn cái đặc tính chống viêm của mật ong ấy ạ thì nó chủ yếu được ghi nhận trong các nghiên cứu về việc làm lành vết thương ngoài da thôi.
Ừ. Tức là không đáng kể nắm.
Dạ. Còn vitamin với khoáng chất thì lượng nó quá ít. Thực sự là không đáng kể nếu mà mình chỉ dùng một lượng nhỏ để đảm bảo an toàn cho đường huyết. Có một điểm quan trọng mà tôi nghĩ mọi người cần nhớ là đừng cố gắng tìm kiếm vitamin hay khoáng chất từ mật ong khi mà cái mục tiêu chính của mình là phải kiểm soát đường huyết ạ.
Vâng, đó là một lời khuyên rất thực tế. Vậy thì mình nói về mặt trái đi. Những cái rủi ro cụ thể mà người bệnh đái tháo đường cần phải đặc biệt lưu ý khi dùng mật ong là gì ạ?
Cái rủi ro lớn nhất và rõ ràng nhất vẫn là làm tăng đường huyết ạ. Đặc biệt là nếu đường huyết của mình hiện tại nó chưa được ổn định cho lắm.
Ừ.
Một cái nguy cơ khác nữa là mật ong trên thị trường hiện nay thì cũng có thể bị pha trộn thêm đường hoặc là các loại siro rẻ tiền khác mà mình không biết được.
À vấn đề chất lượng nữa.
Dạ đúng ạ.
Vậy tóm lại nếu mà đưa ra một lời khuyên thực tế cho cô chú anh chị đang kiểm soát đường huyết khi mà cân nhắc dùng mật ong thì lời khuyên đó là gì ạ?
Em nghĩ cái điểm cốt lõi nhất phải nhấn mạnh đi nhấn mạnh lại đó là sử dụng đúng liều lượng ạ. Tuyệt đối không nên coi mật ong là một giải pháp thay thế hoàn toàn cho đường rồi mình dùng thoải mái.
Vâng, đúng liều lượng.
Dạ. Chỉ nên cân nhắc sử dụng khi mà đường huyết của mình đang được kiểm soát tốt thôi. Và một điều bắt buộc đó là phải tính toán lượng carbohydrate đường mật ong vào tổng lượng carbohydrate cho phép trong khẩu phần ăn hàng ngày của mình.
Tức là nhìn vào bức tranh tổng thể.
Dạ. Đúng rồi. Mình nên ưu tiên rau xanh này, ngũ cốc nguyên hạt, các loại đậu, một chế độ ăn cân đ dầu chất xơ mới thực sự là nền tảng vững chắc ấy.
Rõ ràng rồi ạ. Như vậy có thể thấy là mật ong và đường mía về cơ bản tác động lên đường huyết khá là giống nhau. Điểm then chốt vẫn là quản lý tổng lượng carb và nếu có sử dụng mật ong thì phải sử dụng đúng liều lượng và luôn luôn tính toán cẩn thận vào kế hoạch ăn uống của mình.
Và một điều cuối cùng nhưng mà lại rất quan trọng không bao giờ được quên đó là lưu ý cần tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc là chuyên gia dinh dưỡng trước khi mình thực hiện bất kỳ thay đổi nào dù là nhỏ trong chế độ ăn uống của mình ạ.
Xin được kết thúc buổi tìm hiểu sâu ngày hôm nay tại đây. Xin chân thành cảm ơn quý vị đã quan tâm lắng nghe.
Và đó là phần thảo luận xung quanh những thắc mắc thường gặp về việc dùng mật ong khi bị đái tháo đường. Hy vọng những chia sẻ này sẽ giúp cô chú, anh chị hiểu rõ và tự tin hơn khi lựa chọn thực phẩm phù hợp với sức khỏe của mình.
Cảm ơn cô chú, anh chị đã lắng nghe!
Nếu cô chú, anh chị thấy bài nghe hữu ích và dễ hiểu, hãy nhấn nút “+” trên loa. Nếu thấy nội dung khó hiểu hoặc chưa rõ, hãy nhấn nút “–”. Điều này sẽ giúp bác sĩ của cô chú, anh chị hiểu rõ tình hình hiện tại và hỗ trợ thêm những kiến thức phù hợp để kiểm soát bệnh đái tháo đường tốt hơn. Cô chú, anh chị cũng có thể nghe lại nội dung này trên ứng dụng MedicPHR hoặc truy cập website kiemsoattieuduong.com bất cứ lúc nào.
Kính chúc cô chú, anh chị sức khỏe và bình an! Hẹn gặp lại trong bài nghe tiếp theo.
Tài liệu tham khảo:
1. Diabetes foods: Can I substitute honey for sugar?, Mayo Clinic, 03/07/2025
2. Is Honey Good for You If You Have Type 2 Diabetes?, Healthline, 27/03/2025
3. Người bệnh đái tháo đường có nên sử dụng mật ong thay thế đường trắng?, Báo Sức khỏe và Đời sống, 16/11/2022
Nội dung trên chỉ mang tính tham khảo, không thay thế cho tư vấn y khoa. Hãy trao đổi trực tiếp với Bác sĩ để có hướng dẫn phù hợp với tình trạng sức khỏe của mỗi người! Xem thêm >
