1. Các biến chứng mắt do đái tháo đường thường gặp

Người mắc đái tháo đường có nguy cơ cao gặp phải các biến chứng mắt phổ biến như:

• Võng mạc đái tháo đường: tình trạng tổn thương các mạch máu nhỏ tại võng mạc gây phù nề, tắc nghẽn, xuất huyết. Đây là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến mù lòa ở người trưởng thành.
• Đục thủy tinh thể: thủy tinh thể trong mắt bị mờ đục do lượng đường huyết cao, làm tầm nhìn bị hạn chế.
• Tăng nhãn áp: áp lực cao trong mắt làm tổn thương thần kinh thị giác, dần dẫn đến suy giảm thị lực nếu không được can thiệp kịp thời.

Những biến chứng này thường tiến triển âm thầm và chỉ được phát hiện khi các triệu chứng trở nên rõ rệt. Vì vậy, việc nhận diện sớm các dấu hiệu là điều rất quan trọng.

2. Nhận diện biến chứng mắt đái tháo đường 

2.1. Thị lực mờ, khó nhìn rõ

Mô tả triệu chứng: tầm nhìn trở nên mờ dần, khó đọc sách hoặc nhìn màn hình máy tính, điện thoại.

Nguyên nhân:

• Võng mạc đái tháo đường: khi các mạch máu nhỏ ở võng mạc bị rò rỉ dịch hoặc máu, chúng gây ra hiện tượng phù nề làm giảm thị lực.
• Đục thủy tinh thể: lượng đường huyết cao làm thay đổi cấu trúc thủy tinh thể, làm mờ và đục thủy tinh thể.

Cách nhận biết: nếu mắt mờ dù đã đeo kính, đây là dấu hiệu bất thường cần đi khám ngay.

2.2. Nhìn thấy đốm đen, ánh sáng nhấp nháy hoặc hiện tượng "ruồi bay"

Mô tả triệu chứng: xuất hiện trong tầm mắt các đốm đen, ánh sáng lóe lên hoặc hiện tượng như ruồi bay lơ lửng trong tầm nhìn.

Nguyên nhân:

• Xuất huyết võng mạc: khi mạch máu võng mạc bị tổn thương và rò rỉ máu, các đốm tối xuất hiện trong tầm nhìn.
• Phù hoàng điểm: dịch lỏng tích tụ ở vùng hoàng điểm của mắt, gây hiện tượng nhìn mờ hoặc các đường thẳng bị cong.

Cách nhận biết: những dấu hiệu này thường xuất hiện đột ngột và cần được kiểm tra ngay để tránh tổn thương nặng hơn.

2.3. Tầm nhìn bị méo mó hoặc xuất hiện vùng tối

Mô tả triệu chứng: thấy các vật thể trở nên méo mó, cong vênh hoặc có vùng tối che khuất một phần tầm nhìn.

Nguyên nhân:

• Tổn thương võng mạc nặng: khi máu và oxy không được cung cấp đủ đến võng mạc, vùng trung tâm của tầm nhìn sẽ bị ảnh hưởng.
• Hình thành mạch máu bất thường: các mạch máu mới dễ vỡ xuất hiện trong võng mạc, làm cản trở ánh sáng đi qua.

Cách nhận biết: khi xuất hiện những hiện tượng khó nhìn thẳng khi đọc sách hoặc nhận diện khuôn mặt người đối diện, hãy đi khám ngay.

2.4. Đau nhức hoặc đỏ mắt kéo dài

Mô tả triệu chứng: cảm giác đau nhức sâu bên trong mắt, kèm theo hiện tượng đỏ mắt hoặc sưng nhẹ.

Nguyên nhân:

• Tăng nhãn áp: khi áp lực trong mắt tăng lên, thần kinh thị giác bị tổn thương, gây đau nhức.
• Nhiễm trùng mắt: có tỉ lệ mắc cao hơn ở người bị đái tháo đường, nguyên nhân là do hệ miễn dịch suy giảm.

Cách nhận biết: nếu đau nhức ở mắt không giảm khi nghỉ ngơi hoặc kèm theo hiện tượng mất thị lực, hãy đi khám ngay.

2.5. Nhạy cảm bất thường với ánh sáng 

Mô tả triệu chứng: mắt trở nên cực kỳ nhạy cảm với ánh sáng mạnh, dễ bị chói hoặc khó chịu trong các môi trường ánh sáng.

Nguyên nhân:

• Phù nề võng mạc: dịch lỏng trong võng mạc gây khó khăn trong việc điều chỉnh ánh sáng.
• Tổn thương thần kinh thị giác: đường huyết cao kéo dài làm tổn thương các tế bào thần kinh, khiến mắt khó thích nghi với sự thay đổi ánh sáng.

Cách nhận biết: thường xuyên bị chói mắt hoặc khó nhìn rõ khi đi từ ngoài sáng vào trong tối.

3. Cách phát hiện và xử lý sớm biến chứng mắt đái tháo đường

Để nhận diện sớm các yếu tố tiên quyết của biến chứng mắt đái tháo đường, hãy: 

• Thăm khám mắt định kỳ: đừng đợi đến khi có triệu chứng rõ ràng và biến chứng chuyển biến nặng. Hãy thăm khám mắt ít nhất 1 lần/năm để giúp phát hiện các bất thường về mắt sớm nhất có thể.
• Theo dõi triệu chứng: ghi chú bất kỳ thay đổi nào về thị lực hoặc cảm giác bất thường ở mắt để thông báo cho Bác sĩ khi khám định kỳ đái tháo đường.
• Kiểm soát đường huyết: duy trì mức đường huyết ổn định là yếu tố quan trọng để giúp giảm nguy cơ mắc phải các biến chứng mắt đái tháo đường.

Việc theo dõi sức khỏe đường huyết và phòng tránh những biến chứng về mắt ngày nay đang ngày càng dễ dàng. Với nhiều app sức khỏe cũng như các thiết bị theo dõi chỉ số đường huyết đang rất rộng rãi. Giúp nhận diện biến chứng mắt sớm ở người đái tháo đường, từ đó có được sự tư vấn và kiểm soát ngay từ Bác sĩ điềutrị chuyên môn. Đừng để những dấu hiệu nhỏ tiến triển thành biến chứng lớn, quan tâm thị lực ngay từ hôm nay.

Tài liệu tham khảo:

1. Eye Complications, American Diabetes Association, https://diabetes.org/about-diabetes/complications/eye-complications 

2. Diabetic Eye Problems, MedlinePlus, https://medlineplus.gov/diabeticeyeproblems.html, 12/11/2024

Nội dung trên chỉ mang tính tham khảo, không thay thế cho tư vấn y khoa. Hãy trao đổi trực tiếp với Bác sĩ để có hướng dẫn phù hợp với tình trạng sức khỏe của mỗi người! Xem thêm >