Thuốc giảm cân và thuốc điều trị Tiểu đường đã trở thành những người đồng hành của bạn trong hành trình chăm sóc sức khỏe? Đừng quên chúng cũng đi kèm với những rủi ro tiềm ẩn. Những tác dụng phụ có thể xảy ra bất cứ lúc nào, tìm hiểu ngay!

1. Tác dụng phụ của thuốc điều trị tiểu đường

1.1 Metformin

Metformin là loại thuốc “quốc dân”, chuyên điều trị Tiểu đường, đặc biệt là Tiểu đường típ 2. Tuy nhiên nó lại có một số tác dụng phụ có thể xảy ra bao gồm:

• Rối loạn tiêu hóa: buồn nôn, tiêu chảy, đầy bụng,...
• Axit lactic: đây là tình trạng nghiêm trọng nhưng rất hiếm gặp, khi acid lactic tích tụ trong máu, có thể gây ra triệu chứng như: mệt mỏi, đau bụng và lợm giọng buồn nôn và nôn.

1.2 Sulfonylureas

Sulfonylureas (như glipizide và glyburide) sẽ kích thích tuyến tụy sản xuất loại chất insulin. Tác dụng phụ bao gồm:

• Hạ đường huyết: với một số biểu hiện như: chóng mặt, mệt mỏi, run rẩy,...
• Tăng cân: có thể sẽ gặp phải tác dụng phụ là tăng cân do tăng sản lượng insulin.

1.3 Thiazolidinediones

Nhóm thuốc Thiazolidinediones (như pioglitazone và rosiglitazone) giúp tăng độ nhạy cảm với insulin, từ đó hạn chế tình trạng kháng insulin - nguyên nhân hàng đầu gây nên Tiểu đường. Tuy nhiên lại có một số tác dụng phụ có thể gây ra như:

• Tăng cân: làm tăng trọng lượng cơ thể.
• Giữ nước: góp phần vào tình trạng phù nề và một số bệnh tim mạch.

Tìm hiểu về nguyên lý, kháng insulin là gì?

• Insulin (in-su-lin) được biết đến là một loại chất hormone (hóc-môn) được sản xuất bởi tuyến tụy, nó có vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh lượng đường glucose (gờ-lu-co) trong máu.
• Khi ăn uống, cơ thể sẽ chuyển hóa thức ăn thành đường glucose và tiến hành quá trình sản sinh năng lượng, phục vụ nhu cầu sinh hoạt hằng ngày.

• Insulin đóng vai trò là “chìa khóa” giúp glucose “mở cánh cửa” đi vào trong tế bào:

  + Nếu insulin giúp glucose vào tế bào như bình thường - tiếp tục quá trình chuyển hóa năng lượng.

  + Nếu insulin không mở được cánh cửa này (do tế bào kém nhạy cảm insulin), glucose không thể vào trong tế bào, không thể chuyển hóa năng lượng. Đồng nghĩa với việc đường vẫn bị giữ lại trong máu khiến đường huyết ngày càng tăng cao. Tình trạng này gọi là kháng insulin. 

1.4 GLP-1 Receptor Agonists

GLP-1 Receptor Agonists (như thuốc liraglutide và semaglutide) không chỉ giúp kiểm soát đường huyết mà còn có khả năng xảy ra những tác dụng phụ như:

• Rối loạn tiêu hóa: buồn nôn, tiêu chảy, đau bụng,...
• Hạ đường huyết: tình trạng hạ đường huyết có thể xảy ra nhưng khá hiếm, tuy nhiên khi kết hợp cùng loại thuốc khác cần đặc biệt lưu ý. 

1.5 SGLT2 Inhibitors

SGLT2 Inhibitors (như empagliflozin và canagliflozin) giúp giảm glucose trong máu, tuy nhiên lại có thể gây ra một số tác dụng phụ như:

• Tăng nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu.
• Mất nước, cơ thể sẽ cảm thấy cực kỳ khát nước, mệt mỏi. 

2. Tác dụng phụ của thuốc giảm cân

2.1 Orlistat

Orlistat là một trong những thuốc giảm cân phổ biến, có những tác dụng phụ như:

• Rối loạn tiêu hóa: gồm đầy bụng, tiêu chảy, cảm giác cần phải đi ngoài gấp.
• Chất béo trong phân: tình trạng phân có dầu do giảm hấp thu chất béo.

2.2 Phentermine - Topiramate

Sự kết hợp giữa 2 loại thuốc là phentermine và topiramate giúp kiểm soát cân nặng hiệu quả, tuy nhiên lại có thể gây ra:

• Khô miệng xảy ra thường xuyên.
• Ảnh hưởng đến giấc ngủ.

2.3 Naltrexone - Bupropion

Hai loại thuốc naltrexone và bupropion có các tác dụng phụ có thể xảy ra như:

• Buồn nôn, nôn.
• Tăng huyết áp.

2.4 Liraglutide (Saxenda)

Sử dụng liraglutide với liều cao cho việc giảm cân có thể gây ra:

• Rối loạn tiêu hóa: triệu chứng gồm buồn nôn và tiêu chảy.
• No kéo dài và cảm giác no quá mức.

3. Kết hợp dùng thuốc với lối sống lành mạnh

Đối với người mắc Tiểu đường và Béo phì, việc dùng thuốc cũng không thể thay thế một lối sống lành mạnh. Để đạt được hiệu quả cao nhất trong liệu trình điều trị, người bệnh cần:

• Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, phù hợp với người mắc Tiểu đường và Béo phì.
• Luyện tập thể thao với ít nhất 150 phút mỗi tuần.
• Bỏ rượu bia, thuốc lá, các chất kích thích.
• Theo dõi các chỉ số cơ thể thường xuyên.
• Tuân thủ đúng phác đồ điều trị,...

Nên sử dụng những ứng dụng công nghệ điện tử để kiểm tra và theo dõi các vấn đề như: chỉ số sức khỏe, quản lý chế độ ăn uống, tập luyện thể thao,... để cùng bác sĩ kiểm soát tình trạng bệnh lý một cách chi tiết và nhanh chóng nhất.

Đối với người mắc Tiểu đường và Béo phì, việc dùng thuốc để điều trị bệnh là việc tất yếu. Thế nhưng những tác dụng phụ của thuốc có thể thường trực và gây ảnh hưởng không nhỏ đến người bệnh. Hãy tìm hiểu và liên hệ với bác sĩ để có những chuẩn bị nhất định phòng khi tác dụng phụ của thuốc xảy ra. Cũng đừng ngần ngại đặt các thắc mắc và câu hỏi để được chúng tôi giải đáp ngay nhé.

Tài liệu tham khảo:

1. Chuyên gia mách cách khắc phục tác dụng phụ của thuốc trị đái tháo đường, Báo Sức khỏe và Đời sống, https://suckhoedoisong.vn/chuyen-gia-mach-cach-khac-phuc-tac-dung-phu-cua-thuoc-tri-dai-thao-duong-169230412121109607.htm, 14/04/2023

2. Thuốc điều trị bệnh tiểu đường type 2, Báo Sức khỏe và Đời sống, https://suckhoedoisong.vn/thuoc-dieu-tri-benh-tieu-duong-type-2-16924102815251585.htm, 28/10/2024

Nội dung trên chỉ mang tính tham khảo, không thay thế cho tư vấn y khoa. Hãy trao đổi trực tiếp với Bác sĩ để có hướng dẫn phù hợp với tình trạng sức khỏe của mỗi người! Xem thêm >