Mắt có dấu hiệu mờ dần, xuất hiện đốm đen hay khó chịu với ánh sáng? Đây có thể là những dấu hiệu sớm của võng mạc đái tháo đường – một trong những biến chứng mắt nguy hiểm nhất có thể cướp đi thị lực. Tìm hiểu về dấu hiệu và triệu chứng nhận diện nó ngay!

1. Bệnh võng mạc đái tháo đường là gì?

Võng mạc đái tháo đường là tình trạng tổn thương các mạch máu nhỏ trong võng mạc (đây là lớp mô nhạy cảm với ánh sáng nằm ở phía sau mắt, đóng vai trò quan trọng trong việc thu nhận hình ảnh và truyền tín hiệu đến não).

Võng mạc đái tháo đường có 2 giai đoạn chính:

• Bệnh võng mạc không tăng sinh: mạch máu bị rò rỉ hoặc tắc nghẽn, nhưng chưa hình thành mạch máu bất thường.
• Bệnh võng mạc tăng sinh: hình thành các mạch máu mới dễ vỡ, có thể dẫn đến xuất huyết trong võng mạc hoặc bong võng mạc, gây mù lòa nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

2. Dấu hiệu và triệu chứng võng mạc đái tháo đường

Phần lớn người mắc võng mạc tiểu đường thường không có triệu chứng cụ thể ở giai đoạn đầu, thế nhưng đây lại là giai đoạn điều trị tốt nhất và có hiệu quả nhất. Vì vậy, việc tầm soát sớm để phát hiện võng mạc đái tháo đường là điều cực kỳ quan trọng. 

Một số dấu hiệu và triệu chứng sớm có thể cảm nhận được bao gồm:  

2.1 Mắt nhìn mờ

Triệu chứng: thị lực giảm dần, nhìn không rõ các vật thể ở gần hoặc xa, đặc biệt trong môi trường thiếu sáng hoặc khi đọc sách, sử dụng máy tính.

Nguyên nhân: là do tổn thương các mạch máu trong võng mạc gây phù nề hoặc xuất huyết làm giảm khả năng thu nhận hình ảnh của mắt. Vùng hoàng điểm (nơi tập trung các tế bào thị giác quan trọng) dễ bị ảnh hưởng, gây suy giảm thị lực vùng trung tâm.

Nếu mắt mờ ngay cả khi đeo kính hoặc khi nhìn lâu mà bị mỏi mắt hơn bình thường, hãy đi khám ngay vì đây có thể là dấu hiệu sớm của tình trạng võng mạc đái tháo đường.

2.2 Xuất hiện các đốm đen hoặc hình trôi nổi trong tầm nhìn

Triệu chứng: có các đốm đen, mảng tối hoặc "hình ruồi bay" xuất hiện trong tầm nhìn. Những đốm này có thể di chuyển hoặc đứng yên khi đảo mắt.

Nguyên nhân: là khi các mạch máu nhỏ trong võng mạc vỡ ra, máu sẽ rò rỉ và tạo nên các mảng xuất huyết nhỏ, che khuất tầm nhìn.

Đây là dấu hiệu cho thấy võng mạc đang bị tổn thương nặng hoặc có thể đã xảy ra xuất huyết bên trong mắt. Nếu không được điều trị, tình trạng này có thể dẫn đến mất thị lực vĩnh viễn. Hãy đi khám ngay.

2.3 Khó nhìn thấy các vật ở trung tâm khi đọc sách hoặc lái xe

Triệu chứng: gặp khó khăn khi nhìn thẳng vào một vật thể hoặc khi đọc sách, nhận diện khuôn mặt hoặc lái xe. Tầm nhìn trung tâm bị mờ hoặc xuất hiện vùng tối.

Nguyên nhân: là do phù hoàng điểm, đây là tình trạng dịch tích tụ ở vùng trung tâm võng mạc, làm suy giảm khả năng nhìn chi tiết và khó theo dõi các ký tự khi đọc. Nếu đang lái xe cũng rất khó để thấy rõ các vật cản trên đường.

Đây là dấu hiệu điển hình của võng mạc giai đoạn nặng,cần thăm khám mắt và điều trị kịp thời để ngăn ngừa nguy cơ mất thị lực trung tâm hoàn toàn.

2.4 Khó phân biệt màu sắc

Triệu chứng: màu sắc trở nên nhạt nhòa, khó phân biệt giữa các gam màu tương tự như đỏ cam hoặc xanh dương xanh lá.

Nguyên nhân: là do tổn thương các tế bào thần kinh thị giác và dịch tích tụ trong võng mạc làm suy giảm khả năng nhận diện màu sắc. Vùng hoàng điểm bị ảnh hưởng sẽ khiến mắt mất đi độ sắc nét và khó nhận biết sự khác biệt giữa các tông màu.

Nếu mắt nhạy cảm với ánh sáng và không thể phân biệt màu sắc rõ ràng, đây có thể là những dấu hiệu tổn thương nghiêm trọng ở võng mạc, hãy đến bệnh viện khám ngay lập tức.

3. Khi nào nên thăm khám với Bác sĩ?

Hãy đến gặp Bác sĩ ngay nếu gặp bất kỳ triệu chứng nào kể trên hoặc trong các trường hợp sau:

• Thị lực giảm dần trong vài ngày hoặc vài tuần mà không rõ nguyên nhân.
• Xuất hiện các đốm đen trong tầm nhìn hoặc tầm nhìn bị che mờ một phần.
• Mắt trở nên nhạy cảm hơn với ánh sáng và cảm thấy khó nhìn trong môi trường sáng tối thay đổi.
• Mắc đái tháo đường trên 5 năm nhưng chưa từng tầm soát biến chứng mắt.

Việc nhận biết các dấu hiệu và triệu chứng của võng mạc đái tháo đường là cực kỳ quan trọng để bảo vệ thị lực dài lâu. Đặc biệt, với công nghệ đang ngày càng phát triển, việc ứng dụng các app và thiết bị y tế hiện đại cũng sẽ giúp bạn và Bác sĩ theo dõi được tình trạng sức khỏe, đồng thời nhận diện sớm những dấu hiệu của võng mạc đái tháo đường. Đừng chủ quan với sức khỏe của bản thân ngay từ hôm nay.

Tài liệu tham khảo

1. Eye Complications, American Diabetes Association, https://diabetes.org/about-diabetes/complications/eye-complications 

2. Diabetic Eye Problems, MedlinePlus, https://medlineplus.gov/diabeticeyeproblems.html, 12/11/2024

Nội dung trên chỉ mang tính tham khảo, không thay thế cho tư vấn y khoa. Hãy trao đổi trực tiếp với Bác sĩ để có hướng dẫn phù hợp với tình trạng sức khỏe của mỗi người! Xem thêm >