Những nghiên cứu gần đây đã làm nổi bật mối liên hệ giữa Ung thư, Tiểu đường và Béo phì. Nếu không hành động kịp thời, bạn sẽ đang đặt sức khỏe của mình vào tình trạng nguy hiểm. Hãy cùng khám phá những yếu tố rủi ro này và tìm hiểu cách bảo vệ bản thân ngay hôm nay.

1. Mối liên hệ giữa Tiểu đường, Béo phì và Ung thư

Tiểu đường, Béo phì và Ung thư là ba vấn đề sức khỏe có mối liên kết chặt chẽ với nhau, tạo thành một vòng luẩn quẩn khó kiểm soát. Béo phì không chỉ làm tăng nguy cơ mắc Tiểu đường típ 2 mà còn liên quan đến một số loại ung thư. Nguyên nhân nằm ở việc béo phì gây viêm mãn tính, mất cân bằng hormone (nội tiết tố) và kháng insulin – những yếu tố làm cơ thể dễ phát triển các bệnh lý nguy hiểm này.

Ở người mắc Tiểu đường típ 2, nguy cơ mắc ung thư càng cao hơn. Lượng đường huyết tăng cao và tình trạng kháng insulin tạo môi trường thuận lợi cho sự phát triển của các khối u. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng người bị Tiểu đường típ 2 có nguy cơ mắc các loại ung thư như gan, tụy, nội mạc tử cung, đại tràng và vú cao hơn đáng kể.

2. Các yếu tố nguy cơ và cơ chế khiến bệnh tiểu đường, béo phì làm gia tăng tỷ lệ mắc ung thư

2.1 Viêm mãn tính 

Béo phì, đặc biệt là sự tích tụ mỡ nội tạng, gây viêm mãn tính kéo dài. Mỡ nội tạng tiết ra các chất gây viêm như cytokine và interleukin-6, làm tăng nguy cơ hình thành và phát triển tế bào ung thư.

2.2 Rối loạn hormone (hóc-môn) nội tiết tố 

Sự gia tăng mỡ nội tạng ở người béo phì gây rối loạn nồng độ estrogen. Ở phụ nữ, tình trạng này đặc biệt nghiêm trọng sau mãn kinh, khi estrogen tăng cao bất thường, làm tăng nguy cơ ung thư vú và ung thư nội mạc tử cung.

2.3 Tăng đường huyết

Ở người bị tiểu đường, lượng đường trong máu thường xuyên ở mức cao cung cấp năng lượng dồi dào cho các tế bào ung thư phát triển nhanh chóng. Ngoài ra, tăng đường huyết còn làm suy yếu hệ miễn dịch, khiến cơ thể không đủ khả năng ngăn chặn sự hình thành và lan rộng của khối u.

2.4 Kháng insulin và tăng insulin máu 

Ở người béo phì và người mắc tiểu đường, kháng insulin (in-su-lin) xảy ra khi các tế bào không phản ứng hiệu quả với insulin. Điều này khiến cơ thể sản sinh nhiều insulin hơn để bù đắp, dẫn đến mức insulin trong máu luôn cao (hyperinsulinemia).

Insulin dư thừa kích thích thụ thể insulin và yếu tố tăng trưởng giống insulin (IGFs), thúc đẩy sự phát triển tế bào và ngăn chặn quá trình chết tế bào (apoptosis). Quá trình này làm tăng nguy cơ phát triển ung thư.
Béo phì cũng làm giảm protein gắn kết hormone giới tính (SHBG), dẫn đến nồng độ estrogen và testosterone trong máu tăng cao. Điều này đặc biệt nguy hiểm ở phụ nữ sau mãn kinh, làm tăng nguy cơ mắc các loại ung thư phụ thuộc vào hormone như ung thư vú và nội mạc tử cung.

2.5 Căng thẳng oxy hóa và chất trung gian viêm

Đường huyết cao trong tiểu đường tạo ra căng thẳng oxy hóa, gây tổn thương DNA, thúc đẩy đột biến gen – nguyên nhân chính dẫn đến sự hình thành tế bào ung thư.

Ở người béo phì, các chất trung gian viêm như interleukin-6, leptin và TNF-α do tế bào mỡ tiết ra kích thích sự phát triển khối u, làm tăng nguy cơ mắc ung thư.

2.6 Yếu tố nguy cơ chung 

Tuổi tác, chế độ ăn không lành mạnh (giàu chất béo bão hòa, ít chất xơ), lối sống ít vận động, hút thuốc và uống rượu là những yếu tố nguy cơ chung làm tăng tỷ lệ mắc ung thư ở người bị béo phì và tiểu đường.

3. Các loại ung thư phổ biến ở người tiểu đường và béo phì

3.1 Ung thư vú

Phụ nữ mắc Tiểu đường và Béo phì có nguy cơ mắc ung thư vú cao hơn người bình thường. Đặc biệt là sau thời kỳ mãn kinh, nồng độ estrogen tăng cao do mỡ thừa có thể hình thành sự phát triển của tế bào ung thư.

3.2 Ung thư nội mạc tử cung

Phụ nữ Béo phì có nguy cơ mắc ung thư nội mạc tử cung cao gấp đôi so với người có cân nặng bình thường. Dấu hiệu cảnh báo tiêu biểu nhất là chảy máu bất thường hoặc rối loạn kinh nguyệt.

3.3 Ung thư ruột kết

Người mắc Tiểu đường và Béo phì có nguy cơ gặp phải tình trạng ung thư ruột kết do bị viêm nhiễm trong thời gian dài và thay đổi hệ vi sinh đường ruột.

3.4 Ung thư gan

Béo phì, Tiểu đường típ 2 và gan nhiễm mỡ thường đi song song với nhau, khi không được can thiệp và điều trị kịp thời sẽ dẫn đến tình trạng xơ gan, nặng hơn là ung thư gan.

3.5 Ung thư thực quản

Cân nặng khiến tăng áp lực lên nội tạng và làm xảy ra các tình trạng trào ngược dạ dày thực quản. Triệu chứng tiêu biểu có thể thấy như là khó nuốt, đau ngực, dấu hiệu của trào ngược dạ dày như ợ hơi, buồn nôn, viêm thanh quản, khàn giọng,...

4. Phòng tránh ung thư ở người bị Tiểu đường và Béo phì

Việc phòng tránh những nguy cơ bị các bệnh ung thư ở người Tiểu đường và Béo phì. Việc xây dựng một chế độ sống lành mạnh cũng như cảnh giác, phòng tránh biến chứng là điều cực kì cần thiết:

• Duy trì cân nặng: có thể giảm cân nếu cần thiết, vì giảm cân nặng cũng có thể là yếu tố giúp giảm nguy cơ bị các bệnh ung thư.
• Chế độ ăn uống: ưu tiên chế độ ăn uống tiêu thụ nhiều rau củ, trái cây ,những thực phẩm lành mạnh,... Tránh xa thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn có nhiều đường, dầu mỡ, thức ăn nhanh,...
• Tăng cường vận động: tập thể dục đều đặn không chỉ giúp kiểm soát cân nặng mà còn cải thiện sức khỏe tổng thể, hạn chế tình trạng kháng insulin.
• Thăm khám và kiểm tra sức khỏe thường xuyên: điều này giúp phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường, từ đó giúp theo dõi và cải thiện ngay nếu cần thiện.

Đặc biệt: những việc kiểm tra các chỉ số sức khỏe, quản lý chế độ ăn uống, tập luyện cũng có thể được bác sĩ theo dõi và kiểm soát nhờ các ứng dụng công nghệ hiện đại ngày nay. Việc phòng tránh những nguy cơ bị các bệnh ung thư cũng trở nên dễ dàng và hiệu quả hơn bao giờ hết.

Việc nhận thức về mối quan hệ chặt chẽ giữa Tiểu đường, Béo phì và nguy cơ bị các bệnh ung thư là rất quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe. Để ngăn ngừa những biến chứng về ung thư có thể xảy ra, bạn nên theo dõi sức khỏe dưới sự theo dõi của bác sĩ thông qua ứng dụng điều trị Tiểu đường (Đái tháo đường). Những sinh hoạt, ăn uống, chế độ thể thao cùng các chỉ số sẽ được theo dõi sát sao để giúp điều trị Tiểu đường một cách hiệu quả. Hãy cẩn trọng với sức khỏe bản thân từ hôm nay. Liên hệ với chúng tôi ngay nếu có bất cứ thắc mắc cần giải đáp.

Tài liệu tham khảo:

Obesity, Type 2 Diabetes, and Cancer Risk - National Institute of Health (NIH), https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7884814/, 02/02/2021 

Nội dung trên chỉ mang tính tham khảo, không thay thế cho tư vấn y khoa. Hãy trao đổi trực tiếp với Bác sĩ để có hướng dẫn phù hợp với tình trạng sức khỏe của mỗi người! Xem thêm >