Sỏi mật và viêm túi mật có thể trở thành kẻ thù âm thầm tấn công sức khỏe và để lại hậu quả cực kỳ nặng nề nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Đặc biệt là đối với những ai đang gặp các vấn đề về sức khỏe liên quan đến Tiểu đường và Béo phì. Tìm hiểu để bảo vệ sức khỏe của bản thân ngay hôm nay.

1. Mối liên hệ giữa Tiểu đường, Béo phì và Bệnh túi mật 

1.1. Tình trạng kháng insulin

Một trong những yếu tố chính tạo ra mối liên hệ giữa Tiểu đường, Béo phì và các bệnh túi mật đó chính là tình trạng kháng insulin. Vậy kháng insulin (in-su-lin) là gì?

• Insulin là một loại hormone (hóc-môn) nội tiết tố được sản xuất bởi tuyến tụy, nó là yếu tố tiên quyết trong việc điều chỉnh lượng đường glucose (gờ-lu-co) trong máu. 
• Khi nạp thực phẩm, thức ăn sẽ được chuyển hóa thành đường glucose trong máu. Tại đây insulin sẽ đóng vai trò là “chìa khóa” giúp “mở cửa” đưa glucose từ máu vào tế bào, từ đó sinh ra năng lượng giúp cơ thể hoạt động.
• Nếu tế bào kém nhạy cảm với insulin, nghĩa là không chịu cho insulin “mở cửa” để glucose vào trong, khiến glucose bị giữ lại trong máu làm đường huyết tăng cao. Tình trạng này gọi là kháng insulin. 

Những người bị Béo phì và Tiểu đường thường xuyên xảy ra tình trạng kháng insulin. Điều này có thể dẫn đến tình trạng tích tụ mỡ tại gan, đồng thời làm tăng hàm lượng cholesterol, từ đó tăng nguy cơ hình thành sỏi mật.

1.2. Ảnh hưởng từ chế độ ăn uống 

Người mắc Tiểu đường và Béo phì thường tiêu thụ nhiều thực phẩm chứa đường và chất béo không lành mạnh, khiến cholesterol xấu tăng cao. 

Khi nồng độ cholesterol trong túi mật tăng cao, khả năng hình thành sỏi mật cũng từ đó tăng lên. Sỏi mật có thể gây ra đau đớn và các biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị và can thiệp kịp thời.

2. Biến chứng liên quan đến túi mật

Khi bị Tiểu đường và Béo phì, tỉ lệ hình thành và phát triển các bệnh liên quan đến túi mật rất cao. Một số biến chứng tiêu biểu được biết đến rộng rãi như sau:

2.1 Sỏi mật

Sỏi mật là vấn đề phổ biến nhất liên quan đến túi mật trong cộng đồng những người bị Tiểu đường và Béo phì. Có hai loại sỏi mật chính:

• Sỏi cholesterol: đây là tình trạng phổ biến nhất, bắt đầu hình thành khi có quá nhiều cholesterol trong túi mật. Khi tuyến tụy tiết ra cholesterol mà túi mật không thể xử lý hết, cholesterol sẽ kết tụ lại thành sỏi.
• Sỏi sắc tố: loại sỏi này hình thành từ hợp chất bilirubin - một sản phẩm phụ của quá trình phân hủy hồng cầu. Những ai mắc các bệnh về máu, gan nhiễm mỡ hoặc nhiễm trùng túi mật thường có tỉ lệ mắc sỏi sắc tố cao hơn.

Triệu chứng của sỏi mật: Đau bụng, đặc biệt là ở phía bên phải hoặc giữa bụng, kéo dài từ 30 phút đến vài giờ, buồn nôn, khó tiêu hóa,...

2.2 Viêm túi mật

Viêm túi mật (cholecystitis) là tình trạng xảy ra khi sỏi làm tắc nghẽn ống dẫn mật. 

• Triệu chứng: đau bụng dữ dội, sốt, rối loạn tiêu hóa, có thể xuất hiện triệu chứng vàng da nếu ống mật bị tắc nghẽn hoàn toàn.
• Biến chứng: viêm túi mật có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như áp xe túi mật, thủng túi mật, nhiễm trùng, đe dọa tính mạng. 

Thế nên việc điều trị viêm túi mật cần được thực hiện ngay sau khi phát hiện.

2.3 Gan nhiễm mỡ

Bệnh gan nhiễm mỡ liên quan đến sự phân bố lượng mỡ không bình thường trong gan, có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề đến túi mật. 

Khi mỡ tích tụ trong gan một lượng quá mức, chức năng của gan sẽ dần suy giảm, điều này có thể làm gia tăng cholesterol, từ đó tăng nguy cơ sỏi mật.

Người bị Tiểu đường và Béo phì có nguy cơ cao mắc bệnh gan nhiễm mỡ cao hơn, lý do là vì nhóm đối tượng này thường có thói quen ăn uống không hợp lý và thiếu vận động.

3. Triệu chứng khi gặp các bệnh lý liên quan đến túi mật

Việc nắm bắt các triệu chứng của bệnh túi mật là rất quan trọng để phát hiện và điều trị sớm. Một số triệu chứng thường gặp như:

• Đau bụng: đau ở vùng bụng trên bên phải hoặc giữa bụng, đặc biệt là sau khi ăn các bữa ăn dầu mỡ, nhiều chất béo. Cơn đau có thể kéo dài từ vài phút đến vài giờ.
• Buồn nôn và ói mửa: việc cảm thấy buồn nôn và nôn mửa thường do sỏi mật hoặc viêm túi mật.
• Vàng da: nếu ống dẫn mật bị tắc nghẽn bởi sỏi mật, bilirubin không thể được loại bỏ khỏi máu, khiến da và lòng trắng mắt có màu vàng.
• Sốt: viêm nhiễm có thể khiến cơ thể sốt nhẹ.

4. Phòng ngừa các bệnh về túi mật khi mắc Tiểu đường và Béo phì

Để giảm nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến túi mật, người bị tiểu đường và béo phì cần thực hiện những biện pháp sau:

• Duy trì cân nặng hợp lý
• Chế độ ăn uống lành mạnh
• Tăng cường vận động
• Kiểm soát lượng đường trong máu ổn định
• Thăm khám định kỳ

Nếu đang gặp phải các triệu chứng liên quan đến túi mật như: thường xuyên đau bụng, nôn mửa, vàng da, sốt,... Đặc biệt khi còn mắc phải Béo phì và Tiểu đường thì đừng chủ quan, liên hệ với bác sĩ ngay để được thăm khám kịp thời.

Việc theo dõi và kiểm tra các chỉ số sức khỏe, quản lý lối sống với bác sĩ thông qua các app ứng dụng công nghệ mới là điều nên thực hiện ngay từ bây giờ. Hiệu quả cho thấy việc điều trị Tiểu đường là vô cùng tốt, đồng thời hạn chế được hiệu quả nguy cơ gặp các biến chứng liên quan đến túi mật. Hãy liên hệ với chúng tôi ngay để có được tư vấn nhé!

Tài liệu tham khảo:

Gallstones, cholecystitis and diabetes - National Institute of Health (NIH), https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7884814/, 07/1991

Nội dung trên chỉ mang tính tham khảo, không thay thế cho tư vấn y khoa. Hãy trao đổi trực tiếp với Bác sĩ để có hướng dẫn phù hợp với tình trạng sức khỏe của mỗi người! Xem thêm >