Những người mắc Tiểu đường và Béo phì thường phải đối mặt với nguy cơ cao về đau xương khớp, viêm khớp, thoái hóa khớp,... Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, những cơn đau sẽ không chỉ làm gián đoạn cuộc sống mà còn cướp đi khả năng vận động của bạn. Đừng để điều đó xảy ra - tìm hiểu ngay để bảo vệ sức khỏe của bản thân.

1. Tác động của Béo phì và Tiểu đường lên xương khớp

Béo phì và Tiểu đường không chỉ ảnh hưởng đến hệ tim mạch mà còn gây ra những tác động tiêu cực đáng kể đến hệ cơ xương khớp. Dưới đây là cách hai tình trạng này ảnh hưởng đến sức khỏe xương khớp, khiến cuộc sống của người bệnh trở nên khó khăn hơn.

1.1 Tiểu đường và cơ chế AGE-RAGE

Ở người mắc tiểu đường, quá trình chuyển hóa glucose trong cơ thể diễn ra bất thường, dẫn đến sự hình thành các sản phẩm glycation tiên tiến (AGEs) với tốc độ nhanh hơn. Những AGEs này tích lũy nhiều trong các cấu trúc giàu collagen như gân, dây chằng và da.

• Tác động lên mô liên kết: các mô trở nên dày, cứng, kém đàn hồi, dễ tổn thương và mất đi khả năng vận động linh hoạt.
• Gây viêm và đau nhức: sự tích lũy của AGEs và thụ thể RAGE (receptor for advanced glycation end products) làm tăng phản ứng oxi hóa và tình trạng viêm trong cơ thể, dẫn đến đau nhức, cứng khớp, thậm chí sưng đỏ ở các vùng khớp bị ảnh hưởng.
• Hạn chế vận động: tình trạng này làm giảm khả năng vận động của hệ cơ xương khớp, gây khó khăn trong các hoạt động hàng ngày.

1.2 Béo phì và áp lực lên khớp

Cân nặng dư thừa ở người béo phì tạo áp lực trực tiếp lên các khớp chịu tải như khớp gối và khớp hông.

• Tăng nguy cơ thoái hóa khớp: các khớp phải chịu tải nặng liên tục khiến sụn khớp bị mài mòn, làm tăng nguy cơ thoái hóa và đau nhức.
• Viêm do mô mỡ: các mô mỡ trong cơ thể không chỉ lưu trữ năng lượng mà còn tiết ra các loại chất hormone và cytokine gây viêm. Những chất này kích thích viêm tại các khớp, khiến cơn đau trở nên nghiêm trọng hơn.
• Khi Béo phì và Tiểu đường kết hợp, chúng tạo ra một vòng luẩn quẩn: viêm mãn tính từ cả hai tình trạng làm tổn thương khớp ngày càng nghiêm trọng, dẫn đến giảm chất lượng cuộc sống và khả năng vận động.

2. Biến chứng cơ xương khớp của người Béo phì và Tiểu đường 

Người bị Tiểu đường và Béo phì có nguy cơ mắc nhiều biến chứng liên quan đến xương khớp, bao gồm:

2.1 Viêm khớp gối

Viêm khớp gối là một trong những vấn đề phổ biến nhất ở những người bị Tiểu đường và Béo phì. 

• Cơ chế: cân nặng cơ thể quá khổ tạo một áp lực to lớn lên sụn khớp, các đầu xương cọ sát vào nhau thời gian dài gây viêm. 
• Tác động: viêm khớp gối làm đau nhức và hạn chế khả năng di chuyển, thời gian dài ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống. Một số trường hợp nghiêm trọng, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật thay khớp.

2.2 Thoái hóa khớp

Thoái hóa khớp là tình trạng sụn khớp bị mài mòn theo thời gian, thường gặp ở người trung niên và cao tuổi. Tình trạng Béo phì và Tiểu đường làm gia tăng nguy cơ mắc thoái hóa khớp gối:

Cơ chế: giữa các đầu khớp có một loại dịch nhầy giúp các hoạt động trở nên trơn tru hơn. Tuổi tác ngày càng lớn khiến việc sản xuất dịch nhầy ít lại, kết hợp với việc sụn khớp chịu áp lực lớn trong thời gian dài, gây nên thoái hóa.

Tác động: triệu chứng thường gặp là cảm giác đau nhức thường xuyên. Tình trạng thoái hóa không có phương pháp điều trị dứt điểm, gây ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống hằng ngày.

2.3 Viêm khớp dạng thấp

Viêm khớp dạng thấp xảy ra khi hệ thống miễn dịch tấn công các mô khớp. Ở những người bị Béo phì, tỉ lệ mắc bệnh thường cao hơn.

Cơ chế: tình trạng viêm do vi khuẩn xảy ra trong thời gian dài có thể tác động lên các tế bào miễn dịch, từ đó tấn công sai lệch đến các mô khớp, dẫn đến viêm khớp dạng thấp.

Tác động: viêm khớp dạng thấp không chỉ gây ra những cơn đau và sưng tấy ở các khớp, mà nó còn ảnh hưởng đến nhiều hệ cơ quan khác. Một số triệu chứng tiêu biểu có thể thấy như: mệt mỏi, cứng khớp, giảm khả năng vận động,...

2.4 Đau thần kinh xương khớp

Biểu hiện đau nhói hoặc tê rần xảy ra do các dây thần kinh trong khu vực khớp bị chèn ép. Đặc biệt ở những người bị Tiểu đường, việc mỡ tích tụ sẽ tạo áp lực lên các dây thần kinh, dẫn đến viêm khớp.

3. Phòng nguy cơ các bệnh về xương khớp ở người bị Béo phì và Tiểu đường

Để phòng ngừa và giảm thiểu nguy cơ bệnh xương khớp ở những người mắc Tiểu đường và Béo phì, cần thực hiện các biện pháp sau:

• Duy trì cân nặng lý tưởng: giảm cân là một trong những biện pháp hiệu quả nhất để làm giảm áp lực lên các khớp. 
• Chế độ ăn uống cân bằng, giàu dinh dưỡng: chế độ ăn uống lành mạnh có thể giúp chống lại tình trạng viêm và bảo vệ sức khỏe xương khớp. Nên nạp các thực phẩm giàu canxi và vitamin D, cá béo và các loại rau củ quả.
• Tăng cường hoạt động thể chất: tập thể dục không chỉ giúp kiểm soát cân nặng mà còn tăng cường sức mạnh cho cơ bắp hỗ trợ khớp.
• Định kỳ kiểm tra sức khỏe: thăm khám bác sĩ định kỳ là rất quan trọng để phát hiện sớm các vấn đề về xương khớp và Tiểu đường.

Việc nắm vững các thông tin, biện pháp phòng ngừa bệnh lý xương khớp ở người Tiểu đường và Béo phì là điều cực kỳ quan trọng. Ngoài việc duy trì cân nặng hợp lý, ăn uống lành mạnh, tập thể dục thể thao và theo dõi sức khỏe định kỳ, bạn có thể đưa công nghệ vào hỗ trợ sức khỏe của chính bản thân.

Hiện nay đang có một số app sức khỏe giúp theo dõi và kiểm tra các chỉ số sức khỏe, quản lý lối sống cực kì dễ dàng. Hơn thế, chúng còn trực tiếp kết nối với bác sĩ, để bác sĩ theo dõi và can thiệp sớm khi có bất cứ vấn đề nào phát sinh. Nếu có bất cứ thắc mắc gì khác, đừng ngần ngại để lại câu hỏi bên dưới để chúng tôi tư vấn nhé.

Tài liệu tham khảo:

Musculoskeletal Complications of Diabetes Mellitus , ADA, https://diabetesjournals.org/clinical/article/19/3/132/2459/Musculoskeletal-Complications-of-Diabetes-Mellitus, 25/6/2023. 

Nội dung trên chỉ mang tính tham khảo, không thay thế cho tư vấn y khoa. Hãy trao đổi trực tiếp với Bác sĩ để có hướng dẫn phù hợp với tình trạng sức khỏe của mỗi người! Xem thêm >